Dębno na Podhalu – kościół p.w. św. Michała Archanioła

W latach 1999-2006 prowadzone były kompleksowe prace badawcze i konserwatorskie przy średniowiecznym, XV wiecznym kościele p.w. św. Michała Archanioła w Dębnie na Podhalu.

W latach 1999-2001 dzięki pozyskanym funduszom ze Światowego Funduszu Zabytków – The World Monuments Fund w Nowym Jorku przeprowadzono szeroki program badawczy stanu architektury, warunków klimatycznych, poziomu wód gruntowych, zagadnień historycznych i ikonograficznych. Przeprowadzono badania dendrochronologiczne, fizyczne, chemiczne i konserwatorskie. W tym czasie rozpoczęto prace konserwatorskie przy polichromii ściennej.

W kolejnych latach prowadzone były kompleksowe prace konserwatorskie i remontowe architektury i malowideł ściennych całego kościoła oraz jego pełnego wyposażenia. Z grona najcenniejszych zabytków jakie znajdują się w kościele należy wymienić patronową polichromię ścienną pokrywającą powierzchnie ścian, stropów, i sprzętów kościelnych z ok. 1500 roku, tryptyk z obrazem środkowym „Santa Conversazione”  z początku XVI w. Podczas pełnej konserwacji malowideł ściennych w kościele z powodu bardzo złego stanu zachowania grupy „Ukrzyżowania” eksponowanej w łuku tęczowym kościoła konieczne było natychmiastowe działanie  ratunkowe malowanych postaci św. Jana Ewangelisty, św. Marii oraz XIV wiecznej rzeźby Chrystusa.

Należy podkreślić, że współpraca specjalistów wielu dziedzin ochrony zabytków oraz możliwość zgromadzenia informacji i doświadczeń pozwoliły na liczne prezentacje światowe oraz krajowe. Program badawczy, założenia konserwatorskie oraz sposób przeprowadzenia konserwacji spotkał się z ogromnym zainteresowaniem w Nowym Jorku w Światowym Funduszu Zabytków i został wymieniony w publikacji Fundacji w 2001 roku. Projekt prezentowany był również w Oslo w Norwegii w Instytucie Badań i Konserwacji NINA – NIKU oraz wielu innych ośrodkach.

Kościół p.w. Świętego Michała Archanioła w Dębnie na Podhalu jest jednym z grupy XV wiecznych kościołów drewnianych Polski południowej wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.

Galeria:
Autor fotografii: dr Jarosław Adamowicz

Informacja ogólna Dotycząca Kościołów drewnianych

Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie od kilku lat czynnie wspiera i realizuje program  ochrony najcenniejszych zabytków architektury drewnianej. W ramach inicjatywy własnej oraz środowisk lokalnych podjęto starania mające na celu kompleksową konserwację i ochronę najcenniejszych obiektów drewnianej i polichromowanej architektury sakralnej w Małopolsce. W latach 1999 – 2010 prowadzone były kompleksowe prace badawcze i konserwatorskie przy wielu drewnianych, średniowiecznych kościołach, z których należy wymienić Dębno na podhalu, Harklową, Grywałd, Sromowce Niżne, Trybsz i Przydonicę. Prace w całości są prowadzone i koordynowane przez MIK, Konserwatorem prowadzącym i nadzorującym kompleksowe prace konserwatorskie jest dr Jarosław Adamowicz pracownik naukowy Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, współautor i koordynator kilku programów badawczo – konserwatorskich polichromowanych kościołów drewnianych w Polsce.